Kanał Saimaa (poniższa mapa pomoże czytelnikowi określić jego położenie) jest kanałem żeglugowym między Zatoką Wyborg (Rosja) a Jeziorem Saimaa (Finlandia). Budynek ten został otwarty w 1856 roku. Całkowita długość wynosiła 57,3 km, z czego Rosja posiada 34 km, a Finlandia - 23,3 km.
Historia stworzenia
Pierwsze próby połączenia Zatoki Fińskiej i jeziora Saimaa zostały podjęte w 1500 i 1511 roku przez gubernatora Wyborga, Erica Turesona Bjelke. Kolejną próbę podjęto w 1600 roku, kiedy to wykonano dwa wykopaliska, ale to wszystko. Już za panowania Katarzyny Wielkiej zaproponowano nowy plan – skoro rzeka Wuoksa łączy jezioro Saimaa z jeziorem Ładoga, miała ona wybudować kanał omijający Imatrę. Jednak zbyt wysokie koszty, jakie trzeba było ponieść na ten projekt, stały się przyczyną odmowy realizacji tego planu. W 1826 r. na posiedzeniu sądów miejskich Karelii i Savolaków postanowiono wysłać do cesarza delegację chłopów do Petersburga, aby połączył krainę jezior z wybrzeżemmiasta. Po przyjęciu i wysłuchaniu posłów Mikołaj I zlecił przeprowadzenie niezbędnych badań. Nie znaleziono jednak żadnych realnych funduszy, w związku z tym nie rozpoczęto układania kanału. Następnym razem, gdy tę kwestię podniósł gubernator Wyborga August Ramsay, miał miejsce w 1834 roku. Senator L. F. Hartman (szef ekspedycji finansowej) i książę Mienszykow wyznaczyli kurs dla tej sprawy. W mieście Wyborg powołano komisję, która miała sporządzić kosztorys i plan tego projektu. Do wstępnych badań zaproszono znanego szwedzkiego inżyniera. W wyniku jego pracy okazało się, że wody jeziora mają wysokość 256 stóp nad poziomem morza, a koszt tej konstrukcji wyniesie trzy miliony rubli. Wymagana kwota została rozłożona na raty przez piętnaście lat.
I tak w 1845 roku rozpoczęto prace budowlane. W ich trakcie szwedzki inżynier Nils Erikson wprowadził pewne ulepszenia do planu kanału. Początkowo szefem tej firmy budowlanej był baron Karl Rosenkampf, który otrzymał przydomek „Baron Kanału”. Zmarł jednak w 1846 r., a na jego miejsce powołany został generał dywizji Shenval. Wszystkie prace budowlane były prowadzone na koszt fińskiego skarbu. Całkowity koszt wyniósł 12,4 miliona marek fińskich. Całkowita długość konstrukcji wynosi 54,5 wiorst, na tym odcinku wzniesiono dwadzieścia osiem śluz granitowych.
Zbudowaliśmy, zbudowaliśmy i wreszcie zbudowaliśmy…
26 sierpnia 1856 odbyło się uroczyste otwarcie tego budynku. Miało to zbiec się z koronacją cesarza Aleksandra II. Finlandia była dumna z Kanału Saimaa, którypomógł przeniknąć do pustynnych regionów kraju. Pierwotne piękno natury nadało mu szczególny urok. Na brzegach kanału zainstalowano tablice pamiątkowe z napisem w języku szwedzkim i rosyjskim, na których wymieniono wszystkie postacie zaangażowane w tworzenie tej konstrukcji. Całość została wykonana w bardzo oryginalny i odważny sposób, biorąc pod uwagę, że różnica poziomów połączonych wód sprawiała, że nurt w kanale był niezwykle szybki.
Otwarcie odbyło się cztery lata przed terminem. Kolejną cechą tego projektu była taniość tak gigantycznej ilości pracy. Rolę odegrały tu następujące czynniki: uczciwość i pracowitość fińskich menedżerów, a także taniość siły roboczej, ponieważ w grę wchodzili głównie więźniowie.
Wartość kanału
Kanał Saimaa miał ogromne znaczenie dla rozwoju tego regionu. Ludność Karelii i Savolax w końcu uwolniła się od wyłącznej zależności ekonomicznej odległych portów Ładoga i Zatoki Botnickiej (jej północnej części). Korzyści z funkcjonowania tego obiektu mogłyby być jeszcze większe, gdyby liderzy projektu mogli wyeliminować ingerencję najemników z lobby kupieckiego. W ten sposób, w obawie przed utratą monopolu w handlu, poprzez intrygi i inne metody zapewniali ograniczenie przepustowości śluz. W rezultacie wszystkie statki idące tą drogą musiały mieć kadłub o szerokości nie większej niż siedem metrów. W przeciwnym razie wszystkie towary musiały zostać przeładowane w Wyborgu na statki odpowiednie do tych wymagań. W ten sposób kilka firm kupieckich zapewniło sobie monopol na eksport. W rezultacie kanał Saimaa z Wyborga stracił większość swojego znaczenia dla rozwoju tego regionu. Jednak później, podczas przebudowy tej konstrukcji, szerokość śluz została znacznie zwiększona.
Jezioro Saimaa w przedrewolucyjnych rosyjskich przewodnikach
W 1870 r. uruchomiono bezpośrednie połączenie kolejowe między Petersburgiem a Helsinkami. Wydarzenie to sprawiło, że najpiękniejsze miejsca południowej Finlandii stały się dostępne dla publiczności. Komunikacja kolejowa nadała nowy impet rozwojowi Przesmyku Karelskiego i całej okolicy. Zaczęły tu pojawiać się wsie, budowano ośrodki wypoczynkowe i sanatoria, układano drogi gruntowe łączące różne osady i kolej. Kanał Saimaa odegrał ogromną rolę w nowym rozwoju tego regionu. Teraz pełnił funkcje nie tylko dla rozwoju stosunków handlowych. Popularne stały się rejsy do Finlandii, do jeziora Saimaa i wodospadu Imatra. Tak więc miejsca te zaczęły wchodzić do literatury rosyjskiej, która opisuje zabytki kultury tego regionu. Równolegle pojawiała się literatura mająca na celu popularyzację informacji o tym regionie i promocję jego atrakcji, a także kreowanie nowego wizerunku. Opublikowano specjalne przewodniki opisujące Kanał Saimaa i jego okolice. Większość z nich zawierała informacje o trasach komunikacyjnych, stacjach pocztowych, rozkładach jazdy statków i pociągów, informacjach o hotelach, jak i gdzie można wynająć konie, kurortach i sanatoriach i wiele innych. Wszystkie powyższewskazuje, że przed rewolucją informacje o tym obiekcie jako znaczącej atrakcji w Finlandii były bardzo dobrze znane. Podróżowanie wzdłuż Kanału Saimaa było powszechne wśród entuzjastów spędzania czasu na świeżym powietrzu.
Życie na wsi nad kanałem
Pierwsze dacze zaczęły pojawiać się tutaj podczas budowy. Oficjalnie użytkowane odcinki kanału ozdobiono nasadzeniami, co stanowiło zachętę do wynajmowania gruntów lub budowania chałup. Oprócz pięknej przyrody popularności rekreacji na tym terenie sprzyjała dobra komunikacja, jaką zapewniały statki motorowe, które wykonują rejsy rzeczne i przepływają tą drogą wodną. Wkrótce bogaci mieszkańcy Wyborga i Petersburga zbudowali wybrzeże kanału do jeziora Nuyamaa. Rättijärvi miał najbardziej luksusową daczę, której właścicielem był rosyjski minister spraw zagranicznych Von Giers. Został zbudowany przez jednego z inżynierów, którzy brali udział w budowie kanału. Większość daczy wyróżniała się architekturą, ozdobiono je wieżami, balkonami, rzeźbieniami, otaczały je zadbane rozległe ogrody z pomostami i pawilonami. Nazwy domów są równie romantyczne jak ich wygląd: "Runolinna", "Rauhantaranta", "Onnela", "Iloranta"… Popyt na nieruchomości w tym rejonie był tak duży, że opłacało się wybudować je pod wynajem. Kanał Saimaa z tamtych czasów znany jest nie tylko z daczy, ale także z dużych posiadłości. Najbardziej znanym z nich jest majątek Lavola, należał do rodziny Cheseff i znajdował się u ujściaobiekt. Osiedla wraz z daczami tworzyły bardzo barwny zespół, atmosfera była tu wesoła, międzynarodowa. Rejsy rzeczne, koncerty, wizyty i spacery ożywiły życie towarzyskie, oferowały wczasowiczom wiele przeżyć i możliwości zarobkowania dla mieszkańców. Jednak po rewolucji życie w daczy popadło w ruinę, a wraz z nią Kanał Saimaa. Wycieczki po nim przestały interesować rosyjska bohema.
Bariera przeciwczołgowa
W planach Sztabu Generalnego Fińskich Sił Zbrojnych w latach trzydziestych ubiegłego wieku ten zbiornik wodny był uważany za możliwy sposób na zorganizowanie zaopatrzenia wojska. Zgodnie z opracowanymi planami miała koncentrować działania wojskowe na Przesmyku Karelskim. I tak w 1939 r., w okresie bardzo pilnych opłat, zauważono, że kanał może znajdować się w strefie działań wojennych. Była to poważna przeszkoda ze względu na głęboki kanał. Dlatego postanowiono wykorzystać go w obronie przeciwpancernej. W rezultacie zalane zostały dość rozległe obszary w rejonie jezior Kärstila Lyukulya i Ventelya. Łączna powierzchnia zalanych terenów wynosiła trzydzieści pięć kilometrów kwadratowych. W latach 1941-1944 kanał nie brał udziału w działaniach wojennych.
Przywrócenie przesyłki
Ze względu na fakt, że traktat pokojowy zawarty między Związkiem Radzieckim a Finlandią opuścił Zatokę Wyborską na terytorium ZSRR, a granica podzieliła kanał na dwie części, ostatecznieprzestał działać. W okresie powojennym wznowienie żeglugi wymagało nie tylko odbudowy konstrukcji i zniszczonego sprzętu, ale także zawarcia dwustronnej umowy o użytkowaniu tego akwenu. Kwestia ta została po raz pierwszy podniesiona w 1948 r., ale oficjalne negocjacje międzypaństwowe rozpoczęły się dopiero w 1954 r. Zgodnie z zawartym porozumieniem grupa fińskich inżynierów wyjechała do Związku Radzieckiego, aby zbadać stan tej drogi wodnej. Eksperci doszli do wniosku, że koryta rzeczne na terytorium sowieckim nadają się do przywrócenia żeglugi przez nie. Jednak prace w tym kierunku rozpoczęły się trzynaście lat później, kiedy obie strony w końcu doszły do wspólnej decyzji w kwestiach najmu. W 1968 roku zakończono odbudowę. W jej trakcie znacznie rozszerzono możliwości przepustowe komór śluz.
Rejs - Kanał Saimaa
Lappeenrante to miejscowość wypoczynkowa w Finlandii. Atrakcyjności nadaje mu jezioro Seima, nad brzegiem którego się znajduje, oraz kanał Saimaa. Wycieczka statkiem do tych akwenów to jedyna rzecz, która przyciąga tu turystów z Rosji. Nawiasem mówiąc, jest to jedyna śródlądowa droga wodna w Federacji Rosyjskiej, z której mogą korzystać statki firm zagranicznych. Statki pasażerskie wykonujące rejsy rzeczne przewożą turystów z Federacji Rosyjskiej i Finlandii. Wcześniej, zgodnie z umową z 1963 roku, pasażerowie przybywający z Finlandii do naszego kraju mieli prawo do bezwizowego wjazdu. Jednak z dodatkiemrepubliki do układu z Schengen, umowa ta została anulowana. Pasażerowie są teraz zobowiązani do uzyskania wiz. Są one jednak potrzebne tylko wtedy, gdy statek ląduje na wybrzeżach Rosji, na przykład, wysiada z nich na wycieczkę do Wyborga. Jeśli rejsy promowe z Finlandii nie obejmują zawinięć do portów rosyjskich, wiza nie jest wymagana. Na przykład statek „Kristina Brahe” przepływa przez terytorium naszego kraju, odbywając podróże między Lappeenrantą a Helsinkami, a statek „Karelia” - między Wyborgiem a Lappeenrantą.
Podróż oczami turysty
Trudno zgadnąć, ile jeszcze lat potrwają takie rejsy. W końcu nie ma zbyt wielu Finów, którzy chcieliby zobaczyć zabytki Kanału Saimaa, a jeszcze mniej naszych turystów. I to pomimo tego, że bilet w jedną stronę kosztuje około trzydziestu euro. Wycieczka jest warta wydanych pieniędzy.
Trasa ma czterdzieści trzy kilometry, ale jest osiem śluz. Kiedy statek przecina pierwszą z nich wzdłuż Kanału Saimaa, to ciekawe. Jednak już przy trzeciej bramie zaczyna narastać irytacja, a do ósmej nie można się doczekać, aż się skończy, ale nadal jest ciekawie. Kiedy parowiec dotrze do przejścia granicznego Nuiyamaa, rozpoczyna się kontrola tożsamości. Ciekawostką jest to, że ten post jest połączony - samochód i woda. Jeśli znajdziesz się na statku w tej samej firmie z fińskimi turystami, przygotuj się na to, że często zachowują się jak większość Rosjan: zaczynają pić mocne napoje jeszcze wcześniejkiedy statek opuszcza nabrzeże. Wielu turystów specjalnie kupuje bilet na taki rejs, tłumacząc to faktem, że na statku znajduje się sklep wolnocłowy. Jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że w Finlandii alkohol jest ciasny, to zachowanie staje się całkiem zrozumiałe. W okresie ogólnego picia na próżno przewodnicy próbują zwrócić uwagę publiczności na opowieści o kanale, śluzach i innych atrakcjach. A jest jeszcze coś do zobaczenia - kanał jest bardzo piękny. Na przykład w pobliżu Wyborga przecinają go dość wysokie mosty - kolejowe i samochodowe. Wszystkie systemy nawigacyjne zbudowane są na granitowych filarach lub wyeksponowane na wyspach. Część kanału jest wyrzeźbiona w masie skalnej, druga część ma spadziste piaszczyste brzegi z głazami. Wzdłuż kanału rośnie gęsty las, który w połączeniu ze skałami tworzy bardzo piękny krajobraz. Część rosyjska jest całkowicie niezamieszkana, w pobliżu Wyborga wciąż są samotne domy, a poza tym jest dziewicza przyroda. Jedyne ruchliwe miejsce znajduje się na obszarze przygranicznym, gdzie przebiega autostrada do Lappeenranta. W części fińskiej obraz jest zupełnie odwrotny: tutaj osady spotykają się zaraz za punktem kontrolnym. W rejonie Lappeenranta, nie dochodząc do ostatniej śluzy, znajduje się główny port na tej drodze wodnej - terminal Saimaa. To tutaj są ładowane/rozładowywane statki towarowe. Ładunek pochodzi głównie ze strony rosyjskiej - do dwóch milionów ton rocznie.
Jezioro Saimaa
Kiedy statek przekroczy ostatnią śluzę, wpłynie na jezioro Saimaa. Pierwsza rzecz dlaotwiera się widok - jest to bardzo duża celulozownia i papiernia. Przewodnik z dumą opowiada, że pracuje tu ponad dwa i pół tysiąca osób. Ten „cud” cywilizacji psuje całe wrażenie wyjazdu, a także uniemożliwia miastu Lappeenranta uzyskanie pełnego statusu turystycznego. Przecież przedsiębiorstwo, nawet jeśli są na nim zainstalowane nowoczesne oczyszczalnie, wciąż wyrzuca do wód jeziora tony odpadów, przez co nie nadaje się do pływania w promieniu nawet kilkudziesięciu kilometrów. A co najciekawsze, książeczki turystyczne nic nie mówią o obecności tutejszej rośliny. To jednak nie wszystko: naprzeciwko zakładu znajduje się fabryka słodyczy, która również odprowadza odpady do jeziora, bo nie na próżno jest całkowicie porośnięta trawą na terenie tego przedsiębiorstwa. I tutaj, co dziwne, znajduje się główny kompleks turystyczny - "Chuhtiniemi" - i letni hotel "Karelia Park". Przy samym „ogrodzeniu” z fabryką słodyczy znajduje się kolejny kompleks – „Saima”. To prawda, że wygląda na nudnego, opuszczonego, jak te z sowieckich hoteli, które ledwo pływają w małych miasteczkach. Jest tu też plaża, jednak żeby dostać się do wody trzeba będzie pokonać trawiaste zarośla lub spróbować przejść przez specjalne mostki, które notabene są wyłamane w środkowej części, ale ktoś z pomocą deska przez lukę. Co za ośrodek!
Lappeenrante
Główną atrakcją Lappeenranty jest Cmentarz Pamięci, który znajduje się w centrum miasta. Tutaj możesz zobaczyć groby zmarłychżołnierzy w latach 1939-1940 i 1941-1944. I co bardzo ciekawe, wszystkie pochówki są indywidualne, nie ma braterskich. Do cmentarza przylega pomnik żołnierzy powołanych z terenu Przesmyku Karelskiego (dziś jest to terytorium Federacji Rosyjskiej). Składa się z dwóch części - rzeźb i tabliczek z nazwami miejscowości i nazwiskami żołnierzy, nawiasem mówiąc, są wśród nich także Rosjanie. Jest ich szczególnie wielu wśród mieszkańców Teriyok (Zelenogorsk). Właściwie nie ma tu więcej atrakcji. Miasto ma nowoczesny wygląd, bardzo zadbane i stale przebudowywane. Nie ma tam nic specjalnego do zrobienia. W nocy Lappeenranta zasypia, wszystkie sklepy są zamknięte, można znaleźć tylko kioski sprzedające hamburgery i inne podobne jedzenie. Tutaj nawet budynek dworca jest zamknięty do siódmej rano. Wędrując nocą po pustych ulicach, staje się jasne, dlaczego Finowie są tak „wyjechani” w naszym kraju.
Imatra
To miasto jest zupełnie inne niż Lappeenranta, jego historia jest znacznie krótsza. Został założony w 1948 roku i znajduje się tak blisko granicy z Rosją, że chwytają się tu krajowe sieci komórkowe. Imatra znajduje się u źródeł rzeki Vuoksa. Głównymi przedsiębiorstwami tego miasta są huta i elektrownia wodna. Jednak w przeciwieństwie do Lappeenranty, na wybrzeżu jeziora nie ma obiektów przemysłowych. Znajdują się tu dwa oryginalne zabytki – pierwszy poświęcony jest turbinie, a drugi wieży elektroenergetycznej. Główną atrakcją turystyczną jest sztuczny wodospad Imatrakoski. Przed budową elektrowni wodnej było naturalne, w czasach przedrewolucyjnych, że rosyjska bohema lubiła tu przyjeżdżać ipodziwiać wodospad. Teraz woda zaczyna się tutaj zgodnie z harmonogramem, zejście to jest główną „atrakcją turystyczną” Imatry. Drugą atrakcją jest Crown Park, który znajduje się na wyspie oddzielającej stary kanał Vuoksa od zbiornika. Park został założony dekretem cesarza Mikołaja I, który nakazał, aby wodospad i jego otoczenie pozostały niezmienione. Miasto Imatra jest o wiele bardziej atrakcyjne turystycznie niż Lappeenranta, są tu dość nowoczesne hotele, miejsca do rekreacji, a miłośnicy wędkarstwa będą mieli wspaniałą okazję do spędzenia niezapomnianego czasu nad brzegiem jeziora Saimaa.
Kanał Saimaa: wędkarstwo
Wędkowanie na jeziorze jest doskonałe przez cały rok. Główne gatunki ryb to szczupak, okoń, łosoś jeziorny i pstrąg. Miejscowi nie przepadają za łowieniem ryb, mimo że płoć tu prawie sama zeskakuje na brzeg, Finowie z jakiegoś powodu nie używają jej jako pokarmu. Łowią go głównie turyści z Rosji. Pod koniec wiosny łososie i pstrągi najlepiej kąsają do trollingu. Szczupaki łowi się przez cały rok. Ponadto jest tu dużo miętusa, często łowi się go na przynętę i równowagę. Ze względu na duże rozmiary zbiornika nie jest tak łatwo określić, gdzie ukryła się ryba. Jednak wprawny rybak zawsze wróci z Saimaa z dobrym połowem. Przyroda jest tu czysta i niespieszna, sprzyja spokojowi, skłania do refleksji i kontemplacji. Będziesz miał wspaniałe wakacje!
