Górzysty kraj Pamirów od dawna przyciąga poszukiwaczy przygód. Kiedyś był to najwyższy region górski w ZSRR. Wiele osób marzyło o podboju Pamiru… Nic dziwnego, że otrzymał swoją nazwę - "dach świata". Jest tu wiele słynnych siedmiotysięczników planety. I choć góry Pamir nie są tak wysokie jak np. Himalaje czy Karakorum, niektóre jego szczyty pozostały niezdobyte.
Lokalizacja Pamir
Pamir to góry, a raczej duży górzysty kraj położony w południowej części Azji Środkowej. Terytorium Pamirów leży w granicach czterech państw: Tadżykistanu (główna część), Afganistanu, Chin i Indii. Wyżyny Pamirskie powstały na skrzyżowaniu ostróg takich systemów górskich jak Hindukusz, Kunlun, Karakorum i Tien Shan. Zajmują obszar sześćdziesięciu tysięcy kilometrów kwadratowych Gór Pamirskich. Poniższe zdjęcie pokazuje, jak rozległy jest ten górzysty kraj.
Nie ma powszechnej opinii na temat pochodzenia nazwy górzystego kraju. Wśród transkrypcji są takie jak „dachMitra” (bóg słońca w mitraizmie), a także „dach świata”, „stopa śmierci”, a nawet „łapa ptaka”.
Najwyższe góry Pamiru
Najwyższe góry Pamiru osiągają prawie ośmiotysięczną wysokość. Wznoszący się ponad wszystkie szczyty tego górzystego kraju to szczyt Kongur. Znajduje się w Chinach, a jego wysokość wynosi 7,72 km. 200 metrów poniżej szczytu Ismaila Samaniego - 7,5 km, który w czasach sowieckich nazywano Szczytem Komunizmu, a wcześniej nawet Szczytem Stalina. Pamirowie, których góry noszą rosyjskie nazwy, były częścią Związku Radzieckiego do lat 90.
Szczyt Abu Ali ibn Sina (w wersji rosyjskiej - Awicenna), nazwany na cześć średniowiecznego naukowca i lekarza, wysoki na 7,13 km, dwukrotnie zmieniał swoją nazwę. W okresie przed pierestrojką nosił nazwę Pik Lenina, a początkowo odkrywcy nazwali go Pikiem Kaufmana (koniec XIX wieku).
Szeroko znany jest również szczyt Korzhenevskaya (wysokość 7,1 km), nazwany przez rosyjskiego naukowca na cześć jego ukochanej żony.
Cechy Pamirów
Pamir - góry, które są nierównym czworobokiem z podniesionymi krawędziami. Obszar jest bogaty w złoża złota, węgla, miki, kryształu górskiego, lapis lazuli.
Długie, surowe zimy (na wysokości 3,6 km, średnia temperatura stycznia to 18 stopni Celsjusza, a zimna pora roku trwa od października do kwietnia, łącznie z ekstremalnymi miesiącami), przerywana krótkimi i chłodnymi latami (średnia temperatura najgorętszego miesiąca - lipiec - to tylko około 14 stopni Celsjusza). Reżim wilgotności jest bardzo zróżnicowany wszeroki zakres, w zależności od obszaru, od 60 do 1100 milimetrów opadów rocznie.
Niezwykle surowemu klimatowi towarzyszy jednak dość zróżnicowany skład fauny. Szczególnie niezapomnianymi zwierzętami są argali - duża owca górska, której jeden z rogów może osiągnąć wagę trzydziestu kilogramów. A także kudłaty jak i przystojnego śnieżnego lamparta. Oprócz nich na różnych wysokościach żyje kilka gatunków kóz (kiyki, markhor), świstaków długoogoniastych, owiec urmalnych, lisów i wilków tybetańskich.
Na wyżynach Pamiru żyją ptaki, takie jak zięby, duża soczewica, gile pustynne, kurki śnieżne. A kaczki, gęsi indyjskie, orły przednie, bieliki gniazdują w pobliżu zbiorników wodnych.
Wśród różnorodności ichtiologicznej szczególnie można zauważyć takie endemiczne ryby jak nagi osman i marinka (ta ostatnia należy do kategorii trujących).
Historia podbojów
Historia systematycznych badań nad górzystym krajem rozpoczęła się w 1928 roku, kiedy odbyła się sowiecka wyprawa na Pamiry. W jego trakcie udało się otworzyć ogromny lodowiec Fedchenko, zdobyć Pik Lenina i dokonać szeregu ważnych pomiarów.
W 1933 r. sowieccy wspinacze ulegli wierzchołkowi komunizmu (najwyższemu na terenie byłego ZSRR), a w latach 50. XX wieku szczytom Korżeniewskiej, Rewolucji, Muztag-aty (7, 55 kilometrów) i Konturtyube (7, 6 kilometrów). Najwyższy szczyt Pamiru zdobyła w 1981 roku angielska ekspedycja prowadzona przez Bonengtona.
Jeziora Wyżyny Pamirskiej. Kara-Kul
Największe jezioro w górzystym kraju - Kara-Kul. Nazwa jeziora (Czarne Jezioro) ma kilka wyjaśnień. Według jednego z nich zasługuje na to ciemny odcień wody podczas silnego wiatru. Według innej wersji, wody Czarnego Jeziora nagle się podniosły, zalewając nadmorską wioskę, a smutek ludzi z tej strasznej tragedii jest zaszyfrowany w nazwie.
Wznosi się nad wschodnim jeziorem Pamir. Góry, w których znajdują się różne duże jeziora. Najgłębszym z nich jest Sarez (głębokość 0,5 km), a największym Kara-Kul. Na wysokości 4000 m ogromne jezioro o powierzchni 380 kilometrów kwadratowych i głębokości do 240 metrów jest prawie bez życia. Ponieważ jezioro nie ma odpływu, jego wody są bardzo słone, a na dnie leżą powoli topniejące pozostałości starożytnego lodowca, woda jest również wyjątkowo zimna.
Pomimo prawie całkowitego braku zwykłej flory i fauny w jeziorze, ludowa plotka zamieszkuje jego wody z różnymi mitycznymi stworzeniami. W szczególności uważa się, że w jego wodach żyją smoki, latający koń, który porywa źrebięta, a nawet syreny. Jednak lodowate wody jeziora nie zachęcają turystów do kąpieli, a syreny najwyraźniej muszą przejść na dietę.
