Co zaskakujące, kilka wieków temu oszałamiający pałac królewski, o którego wielkości krążą prawdziwe legendy, był tylko małą wioską pod Paryżem. Rozległa posiadłość o powierzchni ponad ośmiu tysięcy hektarów stała się domem władców Francji i miejscem intryg politycznych. Dziś żaden turysta, który marzy o lepszym poznaniu Paryża, nie ominie jednej z najpopularniejszych atrakcji turystycznych.
Historia budowy
Mówią, że historia budowy pałacu, w którym wszystko tchnęło luksusem, zaczęła się po tym, jak chwała wielkiego i majestatycznego zamku ministra finansów kraju dotarła do Ludwika XIV. Kiedy „król słońca” zobaczył na własne oczy przepych dekoracji, zdał sobie sprawę, że rezydencja jego poddanych była o wiele piękniejsza niż jego własna. Oczywiście władca Francji nie mógł tego znieść i pomyślał o pałacu, który swoim bogactwem przyćmi wszystkie inne.
Po niedawnym powstaniu życie w Luwrze było niebezpieczne, więc król zdecydował się na budowępołożony poza miastem Wersal. Pałac i park, które stały się narodowym skarbem Francuzów, nie pojawiły się od razu.
Prace na dużą skalę i ogromne koszty
Na początek cały obszar zajęty przez bagna został osuszony, a następnie pokryty ziemią i kamieniami. Po starannym wyrównaniu gruntu do małego domku myśliwskiego przeniesiono rusztowanie pod przyszłą budowę rezydencji królewskiej.
1661 to początek budowy. Znanych jest około trzydziestu tysięcy wykonawców zatrudnionych w pracy, do których dołączyli marynarze i żołnierze na rozkaz Ludwika XIV. Podczas budowy pałacu panowała bardzo napięta gospodarka na materiałach sprzedawanych robotnikom władcy Francji po najniższych cenach, ale łączna kwota wydanych pieniędzy przekroczyła 25 milionów lirów, co według współczesnych standardów wynosi ponad 250 miliardów euro.
Miasto pałacowe
Oficjalne otwarcie Pałacu Wersalskiego miało miejsce 21 lat później, ale budowa nie ustała. Arcydzieło architektury stale rosło wraz z nowymi budynkami, aż do wybuchu rewolucji francuskiej w 1789 roku. Mała wioska zamieniła się w prawdziwe miasto, w którym wraz z dworzanami mieszkała nie tylko rodzina królewska, ale także cała służba i straż.
Wersal: ogrody i parki
Rezydencja obejmowała ogromny zespół ogrodowo-parkowy, którego ułożenie zostało zweryfikowane z matematyczną precyzją i podlegało symetrii, dzięki czemu wszystkie elementy krajobrazu mają ściśle geometryczne kształty. Idealnie okrągłe kompleksy fontann, kolorowe klomby wykonane we wzorki i absolutnie gładkiealejki podążały za ideą przejrzystego układu.
Ogromne parki Wersalu zostały zaprojektowane przez słynnego architekta krajobrazu Le Notre, który hołdował klasycznemu stylowi. Nic dziwnego, że uznano je za najdoskonalsze dzieło tamtej epoki. Soczyście zielone ogrodzenie tworzyło prawdziwe labirynty i korytarze, w których ukryto marmurowe rzeźby antycznych bogów. Tak harmonijne połączenie architektury i roślinności budziło zachwyt. Podobno była to moda na idealnie płaskie parki Wersalu w klasycznym francuskim stylu, jakby wyłożone ściśle wzdłuż linii z podkreślonym podziałem na lustrzaną symetrię.
Pojedynczy zespół pałacowo-parkowy
Małe elementy architektoniczne znajdujące się na terenie parku - mostki, pochylnie i schody nadają szczególnej atmosfery powagi. A bujna roślinność niezwykle wygląda przez przezroczyste strumienie pracujących fontann. Przez pompatyczny park płynęły sztucznie stworzone kilometrowe kanały. Kolorowe trawniki zostały ozdobione geometrycznymi wzorami z kwiatów.
Le Notre połączyło pałac i zespół ogrodnictwa krajobrazowego w jeden zespół, który stał się ważną cechą Wersalu. Architekt wziął pod uwagę specyfikę barokowych ogrodów Holandii i zastosował trójbelkową kompozycję, składającą się z prostych alejek rozchodzących się w różnych kierunkach. Na ich skrzyżowaniu znajdowały się najbardziej malownicze krajobrazy i wydawało się, że ciągną się przez kilka kilometrów. To właśnie z tego rozwiązania architektonicznego słynie park w Wersalu.
Wersal, który stał się prawdziwym pomnikiem panowania „Króla Słońce”, był okazałym zespołem, w którym natura podporządkowała się architektonicznym liniom pałacu – dominanty zespołu parkowego. A cały skład królewskiej rezydencji był podporządkowany jednej idei wychwalania najpotężniejszego ze wszystkich królów państwa.
Plan otwartego piętra
Park na planie otwartym w Wersalu we Francji, doskonale widoczny ze wszystkich stron, odzwierciedlał ideę Le Nôtre, która marzyła o ukazaniu braku zamkniętej przestrzeni. Wykorzystał efekt odwróconej perspektywy, który pozwala, oddalając się od serca parku, zobaczyć rozrost niektórych elementów z powiększeniem ich wzoru. Utalentowany Francuz subtelnie przemyślał kolejność wizualnej percepcji całości kompozycji zespołu.
Piękny park w Wersalu (Francja), który był monitorowany przez około tysiąc pracowników, był doskonale widoczny z każdego okna rezydencji królewskiej. W ocenie architekta krajobrazu strefa zielona miała wyglądać jak prawdziwe miasto z brukowanymi ulicami, łukami triumfalnymi, kolumnami i galeriami.
Własna flota
Nie sposób nie podziwiać widoku na Canal Grande, którego powierzchnia przekracza 20 hektarów. Zaprojektowany przez Le Notre, symbolizuje wyższość marynarki francuskiej flotylli. Podczas kolorowych świąt uwielbianych przez Louisa kolorowe fajerwerki oświetlały ciemny kanał.
Podczas panowania „Króla Słońca” powstała specjalna flotylla, składająca się zkopie okrętów wojennych, jachtów i łodzi, które niezmiennie zachwycały współczesnych. Znając szczególną miłość Ludwika, dożowie weneccy podarowali mu gondolę, która stała się prawdziwą ozdobą kolekcji. Dyplomaci, którzy przybyli na rozmowy z daleka widzieli maszty statków pływających po powierzchni wody kanału, które zimą zamarzały, zamieniając się w lodowisko.
Widok z otwartych tarasów Wersalu zaskoczył wszystkich szczególnym efektem wizualnym, z którego Le Notre tak lubiło korzystać: stwarzał zwodnicze wrażenie, że kanał był bardzo blisko stojących, choć tak nie było.
Fontanny parkowe
Park Królewski w Wersalu szczyci się wspaniałymi fontannami, które działają do dziś, a ich ciągła praca została uznana za prawdziwy przełom techniczny tamtej epoki. Zostały one połączone w jeden system hydrauliczny, który wraz z rozwojem postępu ulegał poprawie i umożliwiał pompowanie wody z najodleglejszych źródeł kraju.
Fontanny były całymi kompleksami rzeźbiarskimi składającymi się z kilku platform. A odlana postać Apolla, wynurzającego się z wody i zwrócona w stronę Wersalu, była uważana za obraz centralny. Zestawienie promiennego boga, który uosabiał Słońce, z potężnym monarchą podkreślało splendor królewskiego pałacu. Ponadto Louis patronował sztuce w taki sam sposób, w jaki Apollo patronował muzom.
Przewaga pałacu nad parkiem
Le Nôtre nie zapomniał jednak, że Pałac Wersalski powinien dominować, ukazując swoją wyraźną wyższość nad zespołem parkowym, który Francuzi uważają za najbardziejurocze na całym świecie.
Unikalny park wersalski doskonale wpisuje się w architekturę rezydencji królewskiej. Wersal o surowych proporcjach i liniach nie wydaje się monotonny, a wręcz przeciwnie, robi niesamowite wrażenie mnóstwem kolorów i szczególną wspaniałością. Z pewnych punktów goście kompleksu obserwują liniową perspektywę przestrzeni zorganizowanej z matematyczną precyzją.
Dziedzictwo UNESCO
Światowe dziedzictwo UNESCO od 1979 roku przenosi wszystkich odwiedzających w epokę zarozumiałego króla jak wehikuł czasu. Luksusowe ogrody i parki Wersalu służyły mieszkańcom pałacu jako wielka scena teatralna. Odbywały się tu wielkie uroczystości, masowe uroczystości, tajemnicze maskarady, co nie dziwi, bo Ludwik uwielbiał teatr i patronował mu.
Grupy przybyły tu, by wystawiać w murach pałacu sztuki Moliera i Racine'a, a spadkobiercy króla gromadzili aktorów do własnego teatru, w którym brały udział osoby szlacheckie.
Zmiany w obliczu parku
Po dojściu do władzy Ludwika XVI wiele zmieniło się w wyglądzie zielonego parku. Krzewy i drzewa zostały bezwzględnie wykorzenione, aby pod wpływem nowych trendów politycznych zamienić francuski park w rodzaj angielskiego. Jednak nowa estetyka, która się nie zakorzeniła, szybko została porzucona, a ogrody w stylu klasycznym zostały na nowo zasadzone.
Znanych jest pięć znaczących przeszczepów roślin ogrodowych. Po niszczycielskich huraganach ucierpiały tysiące drzew, a to była bardzo namacalna szkoda, jaką poniosły parkiWersal.
Nieudane odzyskiwanie
Od 1837 roku dawna rezydencja królów Wersalu jest muzeum historii Francji. Park, którego zdjęcia przedstawiają fantastycznie piękne zielone zamieszki i wyraźne linie, miał zostać poddany renowacji w ramach projektu renowacji rządu na dużą skalę.
Jednak współczesne realia dokonały znaczących zmian w tym planie i jak dotąd wszystkie prace były odkładane. Współcześni ograniczyli się do podtrzymywania życia Wersalu.
