We włoskim mieście Mediolan znajduje się Zamek Sforzów, którego dramatyczna wielowiekowa historia wiąże się ze wzlotami i upadkami, zniszczeniem i restauracją. Dzięki staraniom włoskich konserwatorów i architektów, dziś każdy ma okazję podziwiać antyczne baszty i mury twierdzy, spacerować po zamku.
Jak to się wszystko zaczęło
Podobnie jak wiele innych zabytków architektury, Castello Sforzesco, jak sami Włosi nazywają ten zamek, stoi na miejscu dość starożytnych budowli. Pierwsza budowla obronna została wzniesiona tu w XIV wieku przez rodzinę Visconti, która zdołała na długi czas przejąć władzę w Mediolanie w swoje ręce, a później podporządkować sobie większość pobliskich miast.
Gianu Galeazzo I Visconti zdołał nie tylko rozszerzyć swoje wpływy na takie miasta środkowych Włoch, jak Siena i Piza, ale także kupić tytuł książęcy dla siebie i swoich spadkobierców. Jego potomkom nie udało się przyłączyć nowych ziem do Księstwa Mediolanu. W wyniku wielu konfliktów zbrojnych z Wenecją wNa początku XV wieku Mediolan, miasto-państwo, straciło wiele podbitych terytoriów.
Po śmierci w 1447 roku ostatniego członka rodu Visconti - księcia Filipa Marii - zbuntowani mieszkańcy miasta ogłosili Republikę Ambrozjańską i rozebrali zamek znienawidzonych władców.
Etapy budowy
Ale dalsze sprawy tej republiki potoczyły się raczej źle, aw wyniku działań wojennych Wenecjan Mediolan stracił znaczną część swoich terytoriów. Mieszkańcy miasta zaczęli szukać silnego przywódcy i zaprosili najemnika wojskowego Francesco Sforzę, który wcześniej służył u Visconti i związał się z tą rodziną. W 1450 roku senat Mediolanu nadał mu tytuł książęcy. W tym samym roku Francesco Sforza rozpoczął budowę swojego mediolańskiego zamku, pomyślanego jako wykwintna i luksusowa rezydencja książęca, ale także jako potężna budowla obronna. Do realizacji tego planu zaproszono tak znanych wówczas architektów jak Antonio Filarete, Bartolomeo Gadio, Marcoleone da Nogarolo, Jacopo da Cortona i wielu innych. Pod przewodnictwem pierwszego z nich wzniesiono wieżę centralną, ale Bartolomeo Gadio był odpowiedzialny za budowę masywnych murów obronnych i czterech narożnych wież obronnych.
W 1446 zmarł Francesco Sforza, a jego najstarszy syn Galeazzo Maria (Galeazzo Maria Sforza) został władcą Mediolanu. Pod jego rządami zamek Sforzów nadal się rozwija, a nowy książę wysyła architektów i rzemieślników z Florencji do Mediolanu w celu wykonania prac budowlanych. Późniejmorderstwo Galeazzo w 1467 r., jego żona Bona Sabaudzka, próbując się chronić, buduje wówczas wysoką wieżę Bony - Torre di Bona w Rochetta - najbardziej chronioną część zamku.
Epoka wojen włoskich
Lodovico Maria Sforza, która doszła do władzy w 1494 roku, kontynuuje odbudowę Zamku Sforzów w Mediolanie i zaprasza do tego najlepszych włoskich mistrzów – Bramante, który stał się autorem wielu elementów architektonicznych i dekoracyjnych, oraz Leonardo da Vinci, który pracował nad budowlami obronnymi i stworzył serię fresków.
W 1500 roku, podczas jednej z włoskich wojen między Cesarstwem a Francją, wojska króla Ludwika XII wkroczyły do Mediolanu i zdobyły Ludovico Sforzę. Został wywieziony do Francji, gdzie zmarł.
Zamek Sforzów został poważnie uszkodzony w 1521 roku, kiedy piorun uderzył w centralną wieżę Filarete, używaną w tym czasie jako skład amunicji.
Czas hiszpański
Hiszpanie, którzy byli właścicielami Mediolanu w połowie XVI wieku, znacznie zmodernizowali zamek. Wokół starych murów o powierzchni około 26 hektarów zbudowali nowe, nowoczesne fortyfikacje w formie sześcioramiennej gwiazdy. Gubernator miasta przeniósł się do Pałacu Królewskiego, a na zamku osiedlił się garnizon wojskowy. Po miażdżącej klęsce wojsk króla Franciszka I pod Pawią, dzięki poparciu cesarza i króla Hiszpanii Karola V, do władzy powraca ród Sforzów. Francesco II zostaje księciem Mediolanu.
Austriacka dominacja
Po jego śmierci w 1534Francesco II Maria Sforza, austriackie imperium Habsburgów, anektuje Księstwo Mediolanu i mianuje gubernatora, który nim rządzi. Za panowania Austriaków zamek Sforzów służył jako zbrojownia i koszary żołnierskie. Niektóre z budynków na jego terenie zostały odrestaurowane lub przebudowane. Najbardziej widocznym śladem okresu habsburskiego jest pomnik Jana Nepomucena na przyczółku.
Czas napoleoński
Po tym, jak Napoleon Bonaparte najechał Włochy w 1796 roku, Austria, po zawarciu porozumienia pokojowego w Campo Formio, musiała opuścić Lombardię. Generał Bonaparte wybrał Mediolan na swoje miejsce zamieszkania na całe pięć lat: od 1796 do 1801 roku. Mimo próśb mieszczan, którzy domagali się całkowitej rozbiórki zamku, Napoleon nakazuje przeprowadzenie w nim prac restauracyjnych. Do czasu klęski wojsk francuskich w 1814 r. Mediolan był stolicą różnych państw utworzonych we Włoszech przez Napoleona.
Według wyników ogólnoeuropejskiej konferencji w Wiedniu, miasto ponownie znalazło się w posiadaniu austriackim i stało się centrum nowego królestwa Lombardo-Weneckiego. W 1848 roku, podczas Pięciu Dni Mediolanu, kiedy rebelianci walczyli o niepodległość od austriackich najeźdźców, armaty Zamku Sforzów uderzyły w Mediolan. Powstanie zostało stłumione, a wszyscy jego uczestnicy aresztowani i uwięzieni.
W 1859 roku Austriacy opuścili Lombardię, a miejscowi zdobyli i splądrowali zamek, po czym popadł w ruinę.
Współczesna historia
Wielu mieszkańców Mediolanu pod koniec XIX wieku domagało się, aby ten zamek we Włoszech został zniszczony, zmieciony z powierzchni ziemi i wzniesiony na jego miejscu coś bardziej użytecznego, na przykład elitarną dzielnicę mieszkaniową. Na szczęście postanowili nie burzyć twierdzy, a wręcz przeciwnie ją przywracać. Restaurację zamku w 1893 roku rozpoczął architekt Luca Beltrami, który starał się odtworzyć historyczny wygląd budynków za panowania Sforzy. W 1905 roku otwarto odrestaurowaną Wieżę Filarete, a po drugiej stronie zamku założono Park Sempione.
Podczas bombardowań II wojny światowej wiele zabytków architektonicznych zostało uszkodzonych, w tym Castello Sforzesco, zwłaszcza Rochetta. Pod koniec lat 50. ubiegłego wieku zamek został odrestaurowany i udostępniony do zwiedzania.
Ostatnią zmianą w wyglądzie twierdzy była duża fontanna na jej wewnętrznym placu, nazwana przez mediolańczyków „Tortem Weselnym” i zbudowana w miejscu starej, zburzonej podczas budowy metra w latach 60. XX wieku.
Architektura
Nowoczesny Zamek Sforzów to budynek w kształcie kwadratu, w centrum którego znajduje się Piazza delle Armi. Otaczają go masywne mury, a centralna brama zbudowana jest w formie kwadratowej wielopoziomowej wieży - Filareta, która kiedyś służyła jako prototyp wieży Spasskiej na Kremlu moskiewskim. Po prawej i lewej stronie znajdują się narożne okrągłe wieże - di Santo Spirito i dei Carmini.
Po przejściu przez główne wejście do wieży Filarete dochodzimy do Piazza delle Armi i widzimy wieżę znajdującą się namiejsce bramy Porta Giovia. Po prawej stronie znajdują się komnaty książęce, a po lewej najbardziej ufortyfikowana część zamku - Rochetta. Posiada własny mały dziedziniec, a także dwie dość wysokie wieże: Torre Castellana (Zamek) i wieżę Bona of Savoy. Na parterze Torre Castellana znajduje się skarbiec, w którym można zobaczyć ocalałe freski Bramantino.
Wewnątrz apartamentów książęcych znajduje się niewielki obszar otoczony portykiem, znanym dziś jako "Portyk Słonia" (Portico dell'Elefante), nazwany tak ze względu na fresk przedstawiający to zwierzę.
Muzea zamkowe
Przybywając do starożytnego Mediolanu, zabytki na mapie, które chciałbym odwiedzić, można odkrywać bez końca.
Ale powinieneś wybrać Zamek Sforzów: to zabytek historyczny, a także miejsce, w którym koncentruje się wiele muzeów. Wśród nich jest galeria sztuki, Muzeum Sztuki Starożytnej, kolekcja instrumentów muzycznych, kolekcja średniowiecznych gobelinów i wiele innych wystaw. Po wejściu do zamku za darmo możesz kupić jeden bilet na zwiedzanie wszystkich muzeów lub osobno na każdą interesującą Cię wystawę.
