Muzeum „Dwór Niemcewiczów” to wyjątkowy zabytek architektury w stylu późnobarokowym. Na terenie Białorusi zachowało się niewiele majątków, większość zginęła w ogniu wojny. Tym cenniejszy jest odrestaurowany pałac i majątek rodowy szlachty polskiej, która zamieszkiwała tę ziemię od kilku pokoleń.
Słynna rodzina Niemcewiczów
Pierwsza wzmianka o rodzinie Niemcewiczów pochodzi z XVI wieku. Początkowo rodzina nosiła nazwisko Ursyn, co po łacinie oznacza „niedźwiedź”. Ta bestia jest przedstawiona na herbie starożytnej rodziny szlacheckiej. Od XVII w. Ursynowie postanowili wskazywać na swoje pochodzenie od Niemców, dodając do nazwiska słowo Niemcewicze.
Wiadomo, że przodkiem został zarządca Jerzy Ursyn. Pierwszym znanym spadkobiercą był jego wnuk Kazimierz, który poślubił Kristinę Delowicką. Potomek tego związku, Andrey Jan, pełnił funkcję ambasadora Sejmu Warszawskiego, będąc przedstawicielem Rady Sponimów. W wyznaczonym czasie Andrei ożenił się z SophiaGodlewskaja, ich syn Aleksander, dodał wieś Skokie do rodzinnej posiadłości, w której później wybudowano piękną rodzinną rezydencję.
Wieś Skokie stała się dziedzictwem i miejscem rodzinnego gniazda Marcelius Ursyn-Nemtsevich. Ożenił się z Jadwigą Sukhodolską, w małżeństwie urodziło się 16 dzieci. Po śmierci rodziców majątek przeszedł na jego najstarszego syna Juliana, który stał się jedną ze słynnych postaci swoich czasów. Był pisarzem, politykiem Rzeczypospolitej. W 1890 r. majątek składający się z 319 akrów ziemi należał do Iwana Niemcewicza.
W 1905 r. odziedziczył go jej syn, aw 1923 r. majątek i grunty należały do Sofii Piletskiej, pochodzącej z rodziny Niemcewiczów. Do 1939 r. w majątku mieszkał pisarz Stanisław Ursyn-Niemcewicz, później został upaństwowiony. Przedstawiciele rodu Niemcewiczów opuścili Rosję i osiedlili się w Europie. Dziś możemy powiedzieć, że wyścig jest prawie przerwany.
Architektura
Osiedle Niemcewicze w Skokach, według najnowszych danych badaczy, zostało wybudowane w 1777 roku. Nie wiadomo, kto był autorem projektu architektonicznego. Niektórzy historycy uważają, że mógł to być specjalista z Warszawy. Zespół osiedlowo-parkowy pierwotnie składał się z dwukondygnacyjnego dworu, kilku budynków gospodarczych i luksusowego parku zaprojektowanego w typie regularnym. Alejki parku prowadziły podróżnika nad brzegi rzeki Lesnaya. Naprzeciw głównego domu zbudowano grób-kościół, który po Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej stał się ostatnim schronieniem kilku pokoleń właścicieli majątku Niemcewiczów.wojna została rozebrana.
Dwór rodowy został zbudowany w stylu późnego baroku i był dwupiętrowym budynkiem na planie prostokąta. Górną kondygnację wieńczył kryty dachówką mansardowy dach, który ozdobiono dwoma symetrycznymi bocznymi wnękami po obu stronach domu. Do dworu prowadziły dwa wejścia - środkowe i od strony parku, ich główną ozdobą były tarasy. Przez dziesięciolecia dwór był w stanie opuszczonym, w 2006 roku rozpoczęto prace restauracyjne. Dziś kilka sal dworu jest udostępnionych do zwiedzania.
Historia osiedla
Dwór Niemcewiczów (Brześć) to jedyne tego rodzaju dziedzictwo architektoniczne, które przetrwało do dziś w dobrym stanie w okolicach Brześcia. Od kilku stuleci jest siedzibą rodziny szlacheckiej. Przez lata przyjmowano tu wybitnych gości - Tadeusza Kościuszki, Adama Czartoryskiego, cesarza Aleksandra III, Jana Fleminga i innych arbitrów losów, postaci kultury, pisarzy, muzyków.
Dom przetrwał kilka poważnych zniszczeń, ale pozostał prawie nietknięty. Na początku XX wieku w tym pałacu przechowywano rysunki Leonarda da Vinci, van Dycka i innych artystów. Ursynowie-Niemcewiczowie posiadali unikalne artefakty, takie jak papierośnica Napoleona, autograf Jerzego Waszyngtona i wiele innych. Część z nich została wywieziona przez rodziny za granicę, a część zginęła w młyńskich czasach rewolucyjnych i wojen.
Podczas I wojny światowej posiadłość stała sięsiedziba księcia Leopolda Bawarskiego, który dowodził częścią frontu niemieckiego. To tutaj podpisano rozejm wojskowy z 1917 r. między Rosją a Niemcami. Pamiątką po tym wydarzeniu był pomnik zawarcia traktatu w majątku Niemcewicze w Skokach.
Niemcy opuścili majątek po 1939 roku. Powodem emigracji było wejście regionów Zachodniej Białorusi do BSRR. Po II wojnie światowej w głównym budynku posiadłości mieściła się szkoła z internatem. W 2010 r. uczniowie zostali przeniesieni do innych instytucji i rozpoczęto prace nad utworzeniem w budynku pamiątkowego muzeum-posiadłości Niemcewiczów.
Nowoczesność
Oficjalne otwarcie Muzeum Niemcewiczów miało miejsce w 2013 roku, ale w tym czasie budynek był opuszczony przez kilka lat. W 10 salach pałacu prowadzono prace ogólnobudowlane i restauratorskie, które zakończyły się w 2015 roku. Dziś wycieczki odbywają się w kilku ekspozycjach, a dalsze plany obejmują renowację 10 kolejnych sal. W muzeum znajdą się stoiska, salony muzyczne, biblioteka, salon artystyczny, sale wystawowe i nie tylko.
Niestety nie zachował się majątek Niemcewiczów. W 1915 cała sytuacja została ewakuowana do Kaługi, z dala od frontu I wojny światowej, ale ślady ładunku zaginęły. Wszystkie eksponaty prezentowane w ogólnodostępnych salach muzeum są kupowane przez pracowników specjalnie na potrzeby posesji na aukcjach oraz od osób prywatnych. Ekspozycja ma na celu ukazanie typowego trybu życia, struktury życia przedstawicieli władzy”.klasa szlachecka. Do 2017 roku do zwiedzania udostępniono 6 sal na drugim piętrze.
Aktualna wystawa
Kilka ekspozycji jest otwartych dla publiczności - zbrojownia, sypialnia, gabinet, jadalnia, pokój frontowy i pokój muzyczny. Kilka oddzielnych pokoi poświęconych jest najsłynniejszemu przedstawicielowi rodu Niemcewiczów – Julianowi. Jako pisarz, poeta, działacz społeczny i polityczny odcisnął ogromny ślad w kulturze Białorusi i Polski. W tworzenie ekspozycji aktywnie zaangażowani są nie tylko pracownicy i zwykli obywatele, ale także służby celne, część cennych przedmiotów została przeniesiona z muzeum regionalnego.
Po otwarciu Muzeum Niemcewiczów stało się ośrodkiem kulturalnym, na bazie którego odbywają się tradycyjne imprezy. Popularne są bale, na których odtwarzany jest duch i otoczenie szlacheckiego wypoczynku. Również coroczną imprezą odbywającą się w murach pałacu jest militarno-historyczny festiwal, który rekonstruuje podpisanie rozejmu między Rosją a Niemcami w 1917 roku.
Co zobaczyć
Z całego wnętrza majątku Niemcewicze zachowały się tylko żeliwne schody. Jej fragmenty odnaleziono w piwnicy, brakujące części odlano według całych próbek i zamontowano w historycznym miejscu. Z rzeczy wysłanych do Kaługi zachowała się niewielka część obrazów z kolekcji Niemcewicza, ale są one wystawione w Muzeum Kaługi.
Pod koniec lat 80. ubiegłego wieku, w pobliżu Grodna, straż graniczna natrafiła na skarb, który niegdyś stworzyli opuszczający kraj Niemcewicze. Wbyła buława, sztućce, stara szabla - te przedmioty są w muzeum, ale większość skarbów zniknęła. Dziś w salach osiedla odtwarzane są XIX-wieczne wnętrza. W sali zbrojowni zwiedzający mogą podziwiać zbroje, kolekcję broni białej, kusze, niedźwiedzie skóry.
Niebieski salon poświęcony jest holowi recepcyjnemu, wystawione są tu antyczne meble, fortepian i zegary dziadka. Dyrektor muzeum powiedział, że część sal jest niedostępna dla publiczności ze względu na brak ekspozycji, ale wszystkie prace konserwatorskie zostały już zakończone. Administracja corocznie kupuje ponad 100 jednostek wartościowych przedmiotów od osób prywatnych, na aukcjach i podczas przelewów celnych.
Nie tak dawno celnicy skonfiskowali na granicy 10 unikatowych przedmiotów i przekazali je do majątku Niemcewiczów - powóz z porcelany, kilka obrazów, zegarki i wiele innych. Muzeum zauważa, że napływ turystów stale się zwiększa: np. tylko w pierwszej połowie 2018 roku ekspozycję odwiedziło 7 tys. osób.
Weź udział
W majątku szlacheckim Ursynów-Niemcewiczów często odbywały się imprezy, koncerty, bale i inne festyny. Administracja muzeum postanowiła wskrzesić dawne tradycje, aby zwiedzający mogli brać udział w ciekawych wydarzeniach. Niespotykane emocje wywołała możliwość realizacji sesji zdjęciowych w zabytkowych wnętrzach, nowożeńcom nie ma końca, kolejka zaplanowana jest z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.
Bale odbywające się w zabytkowych wnętrzach stały się już tradycją. Nowy Rokbal na dworze Niemcewicze w 2019 roku zgromadził ponad 100 gości. Głównym wymogiem dla uczestników było przestrzeganie zasad etykiety z XIX wieku, na które składa się odpowiedni strój, umiejętność podtrzymywania rozmowy i chęć do tańca. Po balu goście udali się na kulig po parku. W tym roku planowanych jest jeszcze kilka podobnych wydarzeń, w których każdy może wziąć udział.
Muzeum dworskie Niemcewiczów znajduje się we wsi Skoky w obwodzie brzeskim, przy ulicy Mira, budynek 46B.
Godziny otwarcia muzeum - od wtorku do niedzieli od 10:00 do 19:00. Koszt wizyt dla dorosłych wynosi 2,50 rubla, zniżki są dostępne dla emerytów, studentów i dzieci. W każdy ostatni wtorek miesiąca muzeum można zwiedzać bezpłatnie.
