Paraná to druga pod względem długości rzeka w Ameryce Południowej. Według tego wskaźnika ustępuje tylko Amazonce. To wzdłuż niej częściowo przechodzi granica takich trzech państw jak Argentyna, Brazylia i Paragwaj. Bardziej szczegółowy opis rzeki Parana został przedstawiony w dalszej części tego artykułu.
Pochodzenie nazwy
Istnieje kilka tłumaczeń nazwy tego szlaku wodnego. Najpopularniejszym z nich jest „rzeka tak rozległa jak morze”. Inną znaną nazwą była „rzeka nieszczęścia”. Jedno ze starożytnych plemion indiańskich nazwało je tak ze względu na liczne burzliwe wodospady. Dość często w informacjach historycznych można znaleźć imię „matka morza”. Ogólnie rzecz biorąc, należy zwrócić uwagę na następujący fakt: jakakolwiek nazwa tego strumienia wody z tego czy innego plemienia, w każdym razie podkreślała surowy charakter rzeki Parana, jej siłę i wielkie znaczenie dla życia ludzi.
Otwarcie
Powszechnie uważa się, że został odkryty przez podróżnika z Hiszpanii o imieniu Juan Diaz de Solis. To on stał się pierwszym Europejczykiem, który ją odwiedziłusta. Stało się to w 1515 roku. Dopiero pięć lat później odwiedził tu Magellan. W 1526 r. S. Cabot zapoznał się szczegółowo z cechami okolicy. Ponadto został pierwszym przedstawicielem Europy, któremu udało się wejść do ust.
Położenie geograficzne
Źródło rzeki Parana znajduje się w południowej części płaskowyżu brazylijskiego, natomiast jej ujście znajduje się na wybrzeżu Atlantyku, w Zatoce La Plata. Całkowita długość tej drogi wodnej wynosi 4380 kilometrów. Powierzchnia dorzecza to 4250 kilometrów kwadratowych. Jak wspomniano powyżej, arteria wodna wpływa na terytorium trzech państw, stanowiąc ich częściową naturalną granicę. Górne partie charakteryzują się wysokimi progami. Ponadto istnieją również wodospady.
Wyciek
Paraná pochodzi z Brazylii. Tworzy go zbieg rzek Rio Grande i Paranaiba. Od tego momentu nurt płynie w kierunku paragwajskiego miasta S alto del Guaira. Wcześniej istniał wodospad o tej samej nazwie, którego wysokość sięgała 33 metrów. Jednak w 1982 roku na jego miejscu zbudowano elektrownię wodną Itaipu z zaporą, która przez długi czas pozostała największą na świecie. W tym samym miejscu Brazylia graniczy z Paragwajem. Następnie kierunek rzeki Parana skręca na południe, a jeszcze później - na zachód. Trwa to przez 820 kilometrów. W tym miejscu zbudowano drugą co do wielkości elektrownię wodną. Nazywa się „Yasireta” i został oddany do użytku w 1994 roku. Należy zauważyć, że jest to wspólny projekt argentyńsko-paragwajski.
Po zbiegu z największym dopływem (rzeka Paragwaj) Parana skręca na południe. Ponadto w Argentynie jego szerokość sięga trzech kilometrów. W prowincji Santa Fe nurt odchyla się lekko na wschód, po czym wpływa na końcowy odcinek. Jego długość wynosi około 500 kilometrów. Na nim charakter biegu rzeki Parana można nazwać bardzo spokojną. Przenosząc się do Oceanu Atlantyckiego, arteria wodna zaczyna rozpadać się na liczne odgałęzienia i kanały. W wyniku tego powstaje dalej delta, której szerokość przekracza 60 kilometrów, a długość 130 km. Bezpośrednio do niego wpływa rzeka Urugwaj, po czym słynne na całym świecie ujście Rio de la Plata tworzą dwa potężne strumienie.
Reżim wodny i warunki klimatyczne
Rzeka Parana jest zasilana głównie deszczem. Okres największej powodzi trwa od stycznia do maja. Dla obszaru, w którym znajduje się górna część dorzecza, charakterystyczne są obfite deszcze letnie. Od czerwca do sierpnia po raz drugi następuje silny skok poziomu wody. W większości akwenu średnio rocznie spada do dwóch tysięcy milimetrów opadów. Ogólnie poziom wody jest nierówny. Roczny przepływ wody wynosi około 480 kilometrów sześciennych. Imponująca jest również ilość osadów wnoszonych do Oceanu Atlantyckiego. Osiąga 95 mln ton rocznie. Ślad po nich można zobaczyć w odległości nawet 150 kilometrów od wybrzeża. Usta mają kształt lejkakształt. Wyjście do samego oceanu składa się ze strefy wewnętrznej i zewnętrznej. Pierwszy z nich osiąga odpowiednio długość i szerokość 180 i 80 kilometrów. Jej woda jest świeża. Głębokość nie przekracza 5 metrów. Druga z wymienionych stref charakteryzuje się przewagą słonej wody morskiej i głębokości do 25 metrów.
Wysyłka
Statki morskie wraz z innymi jednostkami, których zanurzenie nie przekracza 7 metrów, mogą wpłynąć do ujścia na odległość do 640 kilometrów, do portu argentyńskiego miasta Rosario. Rzeka Parana charakteryzuje się dużym potencjałem hydroenergetycznym. Jego łączna wartość szacowana jest na 20 GW. Na terenie wodospadu Urubupunga wybudowano duży kompleks hydroenergetyczny. Największe porty wybudowane na rzece to Rosario, Pasados i Santa Fe.
Wartość dla populacji
Ta arteria wodna ma ogromne znaczenie dla życia ludności. Niemal cała południowa część kontynentu jest z nim nierozerwalnie związana. Nic dziwnego, że znajduje się na nim wiele miast argentyńskich, brazylijskich i paragwajskich. Jednym z najważniejszych z nich jest bez wątpienia Buenos Aires. Jego populacja przekracza trzy miliony osób. Oprócz tego na brzegach zbudowano jeszcze kilka miast, w których mieszka ponad trzysta tysięcy ludzi, a także wiele małych wiosek i wsi. Rzeka Parana karmi tysiące rybaków. Wszystko to razem tworzy nie tylko ogromną aglomerację, ale cały region makroekonomiczny.
Flora i fauna
Rzeka jest siedliskiem wielu przedstawicieli flory i fauny. Na terenie parków narodowych położonych na obszarze wodnym występuje kilka gatunków zwierząt i roślin, które są zaliczane do gatunków prawie wymarłych. W zielonych lasach nad brzegami Parany żyją jaguary, mrówkojady, dziki, tapiry. Żyje tu kilkanaście gatunków ptaków i owadów. Jak wspomniano powyżej, w wodach znajduje się ogromna liczba ryb. Jest go tu tak dużo, że połów odbywa się na skalę przemysłową.
Atrakcja turystyczna
Rzeka Parana co roku przyciąga ogromną liczbę turystów. Jednym z najciekawszych miejsc na jego wodach jest Iguazu, wodospad położony na granicy Argentyny i Brazylii. W tłumaczeniu z języka Indian jego nazwa oznacza „wielką wodę”. Sam w sobie jest zachwycającym widokiem. Faktem jest, że strumyk wody utworzył tu stopień w kształcie podkowy, którego szerokość wynosi około trzech kilometrów. W ten sposób można w pełni zobaczyć wodospad tylko z okna samolotu. Należy zauważyć, że oba kraje, na których terytorium się znajduje, zadeklarowały sąsiednie tereny porośnięte dziewiczymi, malowniczymi lasami jako parki narodowe. Mają tę samą nazwę i oba są wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
